Bilgi piramidi, bilgelik hiyerarşisi gibi Türkçe’ye çeşitli anlamlara çevrilebilen bu kavram; data, information, knowledge, wisdom kavramları arasındaki farkları anlamak, anlamsız bir verinin bilgiye gitme yolunu göstermek için oluşturulmuştur. Burada, information ve knowledge kelimeleri Türkçe’ye “bilgi” olarak aynı manalarda çevrilebiliyor ama; ikisi farklı kavramlar. Bu durumu biraz daha açıklığa kavuşturmak için; İnformation kavramına “Mâlûmat”, knowledge kavramına ise “bilgi” denebilir. Peki bilgi piramidi nedir? Bu kavramların arasındaki fark nedir ve nasıl ölçümlendirilir?
1-Data (Veri)
Data (veri); işlem görmemiş sayılar, yazılar, rakamlar, karakterler; işlem görmemiş veya üzerinde çalışma yapılmamış şeylerdir. Yani kabaca, toplanan şeylerin daha sonra kullanım durumuna göre filtreden geçirmeden önce havuza biriktirilme aşaması diyebiliriz. Ama toplanan veriler rastgele olmamalı. Örneğin; 50 herhangi bir sayıyken, 50m bir uzunluğu temsil etmektedir. Toparlarsak; veri, belli bir amaç için şeylerin toplanmış halidir, ham bilgidir ve bilgi piramidinin ilk basamağıdır.
İlginizi çekebilir: Rota Optimizasyonu Nedir? Akaryakıt Sektöründe Rota Optimizasyonu
2-Information (Mâlûmat)
Information kavramının, knowledge kavramı ile karıştırılmaması için, Türkçe’ye mâlûmat olarak çevrilebilir. Information, belirli bir hedef doğrultusunda; verilerdeki gereksiz ve hatalı bilgileri atma, farklı veri kümelerini birleştirme, toplanan verilerin alakalı veya doğru olmasını doğrulama, verileri görselleştirme yani kısacası toplanan verileri analiz etme aşamasıdır ve bilgi piramidinin ikinci basamağındadır. Örneğin; “kim, ne, ne zaman, nerede” gibi soruları verilere sorarak hedeflerimiz doğrultusunda; değerli, kullanışlı bilgiler elde edebiliriz. İşte bu “kim, ne” sorularına ek olarak “nasıl” sorusunu sorduğumuz zaman artık üçüncü basamak olan knowledge yani bilgi kavramından bahsetmeye başlarız.
İlginizi çekebilir: Uzmanından Lokasyon Analizi ile Bankacılık & Finans
3-Knowledge (Bilgi)
Türkçe’ye bilgi olarak çevrilen knowledge, bilgi piramidinin üçüncü basamağında yer almaktadır. Burada; information basamağında belli hedefler doğrultusunda analiz edilen veriler, hedeflerimizle ne kadar ilgili veya verileri birbiriyle alakalı mı? En önemlisi, hedeflerimiz için bu verileri, bilgileri nasıl kullanabiliriz, nasıl uygulayabiliriz sorularını sorduğumuz kısımdır. Bilgileri, sadece hedefler doğrultusunda analiz etmekle değil, aynı zamanda nasıl kullanabileceğimizi, uygulayabileceğimizi anladığımız zaman, asıl bilgi (knowledge) kavramını görmüş oluyoruz. Knowledge kavramını iyi işlemek, şirketlere rekabet ortamında üstünlük sağlayacaktır. Knowledge basamağında elde ettiğimiz bilgileri aktif olarak kullanmaya başladığımızda ise bilgi piramidindeki son basamak olan “wisdom – bilgelik” aşamasına geçmiş olacağız.
İlginizi çekebilir: Segmentasyon Nedir? Eğitim Sektöründe Segmentasyon Analizi
4-Wisdom (Bilgelik)
Bilgelik, bilgi piramidinin en üst basamağıdır. Yani verinin gelişmiş son evresidir. Bu basamakta kendinize, niçin bir şeyler yapmalıyım? En iyisi ne? Gibi soruları sormalısınız. Kısacası bilgelik, bilginin icraata dönüşmüş hali diyebiliriz.
Özetle
- 50 sayısının 50 metre olduğunu söylemek “data”
- 50 metrenin uzun veya kısa olduğunu sorgulamak “information”
- Tecrübeleri de katarak uygun uzunluğun bulunması “knowledge”
- Uygun uzunluğu çizen veya uygulayan kişi ya da kişiler de “wisdom”
Olarak tanımlanabilir. Bir başka ifadeyle; data ve information kavramlarını geçmişe bakmaya benzetirsek, wisdom ve knowledge kavramlarını da şimdi yaptıklarımız ve gelecekte yapmak istediklerimizle ilişkilendirebiliriz.
İşletmelerin bilgi piramidinden verimli bir şekilde yararlanabilmeleri için; büyük veri, big data, veri analizi, veri bilimi, veri analitiği, veri görselleştirme ve yapay zeka kavramlarını çok iyi anlamaları ve uygulamaları gerekmektedir. Bunun için de bu alanda uzman bir firmadan destek almaları gerekmektedir.
Büyük veri, veri bilimi, veri analitiği, yapay zeka kavramlarını ve bilgi piramidi aşamalarını titizlikle uygulayan bir firma arıyorsanız, Maptriks firmasına iletişim kısmından ulaşıp işletmenize rekabet ortamında şans verebilirsiniz.
Firdevsi’nin de dediği gibi: “Bilgili olan güçlü olur”
