Veri, bilgi toplumu olarak adlandırılan günümüz toplumlarının en temel emtialarından biri haline gelmiştir. Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, insanlık tarihinin hiçbir döneminde görülmemiş boyutlarda verinin ortaya çıkmasına neden olmuştur. Dünya nüfusunun hızla artması da bu durumu körüklemektedir. Veri bilimi ile uğraşanlar tarafından big data şeklinde isimlendirilen veriler, doğru kullanıldıkları zaman pek çok potansiyel sunmaktadır. Ancak bu denli büyük verinin işlenmesi ve analiz edilmesi son derece zordur. Bu yüzden veri bilimi kavramı ortaya çıkmıştır.
Veri bilimi; geçmişin, şimdiki zamanın ve geleceğin verilerinden faydalanarak anlamlı veri ortaya çıkarmayı amaçlayan veri analitiği babası olan bir birimdir. Verilerin düzene girmesini sağlayan bu bilimde; istatistik, matematik, programlama ve bilgisayar bilimleri bir araya gelerek çalışmaktadır. Bu alanlardan faydalanarak yeni yöntemler geliştirmeyi dener ve doğru yorumlamaya yönelik gelişmeler sağlar. Yapay zeka da veri biliminden faydalanan kavramlardandır.
Yapay Zeka Nedir?
İkinci Dünya Savaşı esnasında ilk kez ortaya atılan ve makinelerin de düşünebileceği iddiasından yola çıkan yapay zekâ teknolojileri, 21.yüzyıla geçilmesi ile birlikte büyük bir ivme kazanmıştır. Makinelerin insanlar gibi düşünebilmelerini ve öğrenebilmelerini ifade eden bu teknoloji hem veri toplanmasında hem de toplanan verilerin işlenmesinde büyük bir öneme sahiptir.
Yapay zeka kavramı makine öğrenmesi ve derin öğrenme konuları üzerine çalışan uzmanlar tarafından tam olarak açıklanamamaktadır. Daha doğrusu henüz bir fikir ortaklığı bulunamamıştır. Bu alan üzerinde çok sayıda kavram ortaya çıkmaktadır ve tartışmalar böylece artıp gitmektedir. Bununla birlikte teknoloji gelişimi ile birlikte de hayatımızın içerisinde büyük alanlarda yer almaya başlamıştır. Genel olarak yapay zeka ve makine öğrenmesi kavramları arasında kıyaslama yapılacak olursak, yapay zeka kavramının makine öğrenmesine göre daha eski bir kavram olduğu karşımıza çıkmaktadır. Hatta makine öğrenmesi yapay zekanın bir alt dalı olarak da kabul edildiğinden yapay zekanın geleceği üzerinde etkisi olan bir konudur.
İnsan zekası ile kıyaslanan yapay zeka kavramı kimi zaman makine öğrenmesi kavramı ile aynı anlamda kullanılıyor olsa da veri madenciliği ortaya çıktıktan sonra bu ayrım anlaşılabilmiştir. Ayrımı fark ettiren bu alan ile birlikte yapay zekanın popülerliği biraz daha azalmış ama yine de analiz nedir sorusuna verdikleri gelişmiş cevaplar ile her ikisi de popüler kalmaya devam etmektedir.
İlginizi Çekebilir;Lokasyon Zekası ve Pazarlamadaki Yeri
Yapay Zeka Kullanım Alanları
Yapay zeka teknolojisinin birçok kullanım alanı vardır. Bunlar;
Sanal Asistanlar
Apple şirketi tarafından kurulan Siri, Google tarafından kurulan Now ve Microsoft gibi programlar sanal asistanlardır. Bunlar arasına şahsi asistanlar da eklenebilmektedir ki bunlar yapay zekaya sahip sistemlerdir. Ayrıca buraya sitelerdeki sohbet botları da eklenebilir.
Oyunlar
Bilgisayar oyunlarında genel olarak yapay zeka kullanılmaktadır. Özellikle de oyunların son dönem sürümlerinde hamlelere karar vermeyi sağlayan ve rakiplere karşı hareket edebilen sistemlerde yapay zekaya çok sık başvurulmuştur.
Akıllı Arabalar
Google ve Tesla gibi markalar tarafından üretilen sürücüsüz araçlar genel olarak ileri düzeyde yapay zekadan faydalanmaktadır. Özellikle de yol durumunu ve trafiği de takip edebilen sistemlerdir ve kaza problemleri böylece azalmaktadır.
Dolandırıcılığın önlenmesi
Bu başlık altında bahsetmemiz gereken konulardan birisi antivirüs yazılımları diğeri de gelişmiş arama motorlarıdır. Google gibi büyük arama motorları ve antivirüs programları yapay zeka teknolojilerinin gelişimiyle sahte yazılımları ve siteleri engellemede daha bilinçli olarak kullanıcıları büyük sorunlardan kurtarabilir.
Lokasyon Belirleme ve Yönetme
Lokasyon kavramının farkında olan ve dijital haritalar kullanan firmalar genel olarak daha başarılı olmaktadır. Örnek olarak kargo şirketleri için yapay zeka teknolojisi ile rota optimizasyonu yapıldıktan sonra uygun rota oluşturulması. Lokasyon ne demek sorusuna cevap bulduğunuzda aslında başarı oranınızın artışını da görebileceksiniz. Bu sayede erişebildiğiniz kişi sayısı artacaktır ve dolaylı yoldan başarı da artacaktır.
İlginizi Çekebilir;Uzmanından Örneklerle Rota Optimizasyonu ve Rota Planlama
Veri Analizi Nedir, Nasıl Yapılır?
Veri analizi denildiğinde karşımıza programlama dillerinden biri olan Python gelmektedir. Genel olarak programlama dillerinin gerisinde kalmış olmasına rağmen özellikle son yıllarda çok göz önünde olan ve hatta Python programlama dilleri arasında ilk üçte yer almaktadır. Nesneye yönelik bir dil olması ile her şey aslında sayılarla ifade edilebilmekte ama her şey nesneleştirilerek programlanmaktadır. Bir program üzerinde yapılan çalışmalar ile başka bir dil üzerinde çalışır hale getirmeyi otomatikleştiren bir yöntemdir. Veri işleme konusunda işin büyüklüğünü ve mantığını bir arada yürütmeyi başarmış olan Python, hafif işlerden büyük işlere kadar birçok iş için kullanılabilmekte ve avantajlarını sunabilmektedir. Ayrıca sahip olduğu ara yüzler ile hem yeni ürünler oluşturuyor hem de insanların bu kolay dile yönelmesini sağlar. Yapay sinir ağları üzerinde çalışmayı sağlayan bu programlama dili 1996 yılından bu yana en çok kullanımlığını yaşadığı dönemlerdedir. Yapay zeka konusundan devam edecek olursak.
İlginizi Çekebilir;CBS Nedir? 4 Adımda Coğrafi Bilgi Sistemleri
Yapay Zeka ve Veri Analitiğine Etkisi
Dünya nüfusunda yaşanan artış hem verilerin toplanmasını hem de toplanan verilerin analiz edilmesini daha zor bir hale getirmiştir. Çok küçük toprak parçalarının üzerinde milyonlarca insanın yaşadığı göz önünde bulundurulduğunda, verilerin toplanmasının ve işlenmesinin ne denli zor olduğu daha iyi anlaşılacaktır. Yapay zekâ teknolojileri ise veri toplanmasına ve toplanan verilerin analiz edilmesine dair büyük potansiyellere sahiptir. İnsan gücüne duyulan gereksinimi minimum düzeye indiren bu teknolojiler, dijital platformlardan elde edilen verilerin bir merkezde toplanmasına ve daha sonra da istenilen amaçlar doğrultusunda bu verilerin analiz edilmesine olanak tanımaktadır. Yapay zekâ teknolojilerinin veri analitiğine sunduğu bu olanak, onu hem işletmeler hem de kamu kurumları açısından kullanılan hayati bir teknolojiye dönüştürmüştür.
Veriyi bir petrol sayarak veri madenciliği alanı oluşturmuş olan insanlar, verinin de petrol gibi işlemlerden geçtiğini bizlere belli işlemlerden geçtikten sonra sunulduğunu ve çok değerli yanları olduğunu göstermektedir. Facebook, yıllardır insanlar hakkında birçok veriye ulaşmıştır ve bu veriler insanlar hakkında oldukça fazla bilgi saklamaktadır. Hangi saat aralıklarında uyuduğunuz, nerede olduğunuz gibi çok sayıda ortalama sonuçlara ulaşmış ve hala da bu bilgiler doğrultusunda sizlere bildirim gönderebilmektedir. Bütün bunları yapay zeka teknolojisi ile daha kolay yapabilmektedir. Tabi ki yapay zeka olmadan önce yani tam olarak şimdiki gibi kullanılmadan önce de veri analitiği vardı ama artık yapay zeka ile veri analitiği daha kolay ve emin sonuçlar vermekte. Bu teknolojinin daha da gelişmesiyle birlikte daha karmaşık veriler, çok kısa ve emin bir şekilde işlenebilecektir.
Yapay Zekanın Geleceği
Teknolojiler için bir başlangıç belirlemek mümkündür. Ancak bu teknolojilerin ulaşacağı nihai noktayı kestirmek oldukça zordur. Her geçen gün daha yeni yöntem ve araçlarla zenginleştirilen bu teknolojiler, yakın gelecekte insan iş gücüne duyulan ihtiyacın tamamen ya da büyük ölçüde ortadan kalkmasına neden olacaktır. İşletmeler ve kamu kurumları açısından iş gücü maliyetlerinin minimize edilmesi anlamına gelen bu durum, iş verimliliğine büyük katkı sunmaktadır.
Siz de yapay zekanın gelecekteki etkisinden yararlanmak istiyorsanız Maptriks firmasına iletişim bölümünden ulaşabilirsiniz.
