İş dünyasında git gide önem kazanan coğrafi veriyi toplamanın ve işlemenin pek çok yöntemi var. Rota optimizasyonu da bunlardan biri. Rota optimizasyonu kısaca birden fazla destinasyonu içeren bir güzergâh üzerindeki en iyi rotayı bulma süreci olarak tanımlanabilir.
Optimal rota dendiğinde akla ilk olarak en kısa olan rota gelse de aslında bir optimal rotanın özellikleri kullanım alanına göre değişir. Optimal rota en ucuz olan rota olabilir ya da yakıt kullanımını veya karbon emisyonlarını en aza indiren rota da olabilir.
Rota Optimizasyonu Kullanım Alanları
Bu yazıda rota optimizasyonunun beş temel kullanım alanından bahsedeceğiz.
1. Lojistik ve Filo Yönetimi
Rota optimizasyonunun en kıymetli olduğu sektörlerin başında lojistik geliyor. Özellikle uzun mesafelere kargo gönderirken optimal rotayı seçmek bir lojistik şirketindeki tüm işleyişi etkiler. Bu nedenle rota optimizasyonu, gemi veya kara taşıtı fark etmeksizin araç filosu yöneten lojistik şirketlerinin yardımına koşan bir uygulama.
Lojistik şirketleri rota optimizasyonu kullanarak filolarındaki araç ve sürücü sayısını, dolayısıyla yakıt bütçesini azaltabilir. Rota optimizasyonu iş yükünü filo genelinde otomatize ederek bölüştürmeyi sağlar. Filodaki araçlara bağlı GPS takip cihazları bu araçların bulunduğu konumu takip eder ve uzun süreli veri toplar. Rota optimizasyonu gece duraklamaları ve programlı molalar da dahil olmak üzere verimli haftalık ve uzun mesafeli planlama çıkarır. Üstelik bu rota ayarını farklı ülkelerdeki ve bölgelerdeki yönetmeliklere uygun olarak yapar.
2. Yemek Dağıtım Hizmetleri
Dışarıdan yemek siparişi vermeye olan talep özellikle pandemiden sonra çok arttı. Bu nedenle rota optimizasyonu hem hizmet kalitesi hem de teslimatçıların güvenliği açısından gerekli bir yol olarak karşımıza çıkıyor. Motor kurye ile teslimat yapılan bu sektörde, gerçek yol mesafeleri baz alınarak hesaplanan rotalar ile en verimli güzergahlar tespit edilebiliyor.
Gıda gibi dinamik ve rekabet dolu bir sektörde hizmeti tüketiciye verimli bir şekilde ulaştırmak çok kritik. Yemek dağıtımı yapan çoğu işletme en hızlı rotayı bulmak, siparişleri zamanında ve uygun sıcaklıkta tamamlamak, siparişteki son dakika değişikliklerini halletmek gibi pek çok zorlukla karşılaşıyor.
Rota optimizasyonu yazılımı kullanmak yemek sektöründe dağıtımı planlama süresini azaltıyor, dolayısıyla şirketlerin değişikliklere daha kolay uyum sağlamasına yardımcı oluyor. Rota optimizasyonu yemek sektöründeki şirketler için hız, güvenlik ve tasarrufu bir arada sağlıyor.
3. Sağlık Hizmetleri
Rota optimizasyonunun en iyi kullanım örneklerinden birisi de sağlık sektörü. Rota optimizasyonu kullanmak yalnızca dakikaların önemli olduğu acil durumlarda değil, ayrıca koruyucu sağlık hizmeti sağlamak için yapılan rutin ev ziyaretlerinde de sağlık kuruluşlarına verimlilik sağlıyor. Örneğin, Covid-19 döneminde görev yapan filyasyon ekiplerinin güzergahını belirlemek, sağlık çalışanlarının verimi büyük oranda artırabilir.
Rota optimizasyonu diğer sektörlerde de geçerli olan maliyet azaltımının yanında sağlık çalışanlarının hastalarla daha fazla zaman geçirmesine olanak sağlayarak muayene ve hizmet kalitesini artırıyor. Randevu saatlerinin daha öngörülebilir olmasına yardımcı oluyor. Tüm bu faktörler müşteri memnuniyetinin artmasını ve sağlık hizmeti kalitesinin iyileşmesini sağlıyor.
4. Geri Dönüştürülebilir Atık Toplama
Özellikle şehir yönetimleri açısından önemli bir zorluk olan geri dönüşüm organizasyonu, rota optimizasyonu ile daha kolay hale geliyor. Florida’da Homestead şehrinde uygulanmaya başlanan rota optimizasyonu son derece olumlu sonuçlar verdi.
Şehirdeki hangi noktadan en uygun ve ne zaman atık toplanacağı coğrafi bilgi sistemi (CBS) tabanlı bir rota optimizasyon modelleme yazılımı ile belirlenebiliyor. Bunun için üretilen atık miktarı, hizmet verilen evlerin ve iş yerlerinin sayısı, toplama noktasından depolama tesisine olan mesafe gibi parametreler kullanılıyor. Bu şekilde her bölgeden atık toplama süresi kısaltılabiliyor.
Rota optimizasyonu sayesinde belediyeler atık toplanan noktaların sayısını personel sayısını artırmadan veya yeni tesisler kurmadan artırabiliyor. Ayrıca rota optimizasyonu personel verimliliğini maksimize etmek, hizmet maliyetlerini azaltmak ve yakıt tüketimini ciddi ölçüde azaltmak gibi faydalar sağlıyor.
5. Pazarlama
Satış rotası optimizasyonu, çeşitli sektörlerdeki şirketlerin pazarlama stratejilerini geliştirmesine katkıda bulunur. Sahada çalışması gereken pazarlama departmanları rota optimizasyonu için kullanılacak doğru teknoloji ile son derece başarılı olacaktır.
Rota optimizasyonu şirketlere değişen piyasa dinamiklerini ve müşterilerin durumunu kolay takip etmelerine olanak verir. Coğrafi dağıtım bölgesine dair anlayışlarını geliştirmelerini ve her bölgenin özel koşullarında uzmanlaşmalarını sağlar. Pazarlama temsilcileri son dakika randevu talepleri, farklı hava koşulları veya trafik gecikmeleri gibi beklenmedik değişikliklerle daha rahat başa çıkabilir.
Optimal rotaları bulmak ayrıca sahadaki satış temsilcilerinin en etkili fırsatlarını belirlemelerine, anlamalarına ve yönlendirmelerine yardımcı olur. Kısacası sahada çalışan bir işgücüne dayalı olan şirketler için hızlı ve efektif bir rota otomasyonu, özellikle değişim ve belirsizlik zamanlarında hayati önem taşıyor.
Saha satış personellerini rutin ziyaretlerini ve aniden oluşan potansiyel müşteri ziyaretlerini organize etmesine imkan sağlayan rota optimizasyonu ile müşteri kazanımı sağlanarak mevcut müşterilerle ilişkiler güçlü tutulabiliyor.
Bu yazıya da göz atın: Rota Optimizasyonu İşletmelerin Büyümesine Nasıl Yardımcı Olur?
Sonuç olarak
Doğru şekilde uygulandığında rota optimizasyonu verimliliğinizi artırırken, maliyetleri azaltmanıza yardımcı olur. Coğrafi verileri ve lokasyon analitiğini nasıl kullanacağını bilmek günümüz iş dünyasında pek çok şirket için büyümenin anahtarı.
