Segmentasyon Nedir? İşletmelerde Segmentasyon Analizinin Önemi

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, pazarlama yöntemlerinde büyük değişiklikler meydana getirmiştir. Klasik dönemde kitlesel olarak yapılan pazarlama işlemleri, teknoloji çağında giderek daha da özelleşmeye başlamıştır. Pazarlamada alanında yaşanan yeniliklerden biri de müşteri segmentasyonu adı verilen uygulamadır. Segmentasyon nedir diye bilmeyenler için kısaca söylemek gerekirse; firmanın hedef kitlesinin belirli özelliklere göre sınıflandırılması ve her sınıfa ayrı pazarlama tekniği ve ürünler ile yaklaşılmasıdır. Oldukça yüksek maliyete sahip olan kitlesel pazarlama, bu maliyete rağmen istenilen satış rakamlarına ulaşmada yetersiz kalmaktadır. Segmentasyon yönteminin sağlamış olduğu olanaklar ise daha özelleştirilmiş müşteri grupları, daha düşük maliyet ve buna karşın daha yüksek satış rakamlarına ulaşma konusunda etkilidir. Yani ürün, kampanya, reklamların geri dönüşündeki verimlilik daha artmaktadır. Tabi ki segmentasyon yönteminin arkasında; lokasyon teknolojileri ve onun da arkasında lokasyon analizi kavramı bulunmaktadır. Peki lokasyon teknolojileri nedir?

Lokasyon Teknolojileri Nelerdir?

Konum ya da lokasyon, işletmeler açısından her dönemde önemini korumuş bir kavramdır. Klasik pazarlama döneminde lokasyondan anlaşılan, insan trafiğinin yoğun olduğu yerlerde işletmelerin varlık göstermesidir. Teknolojide yaşanan ilerlemelerle birlikte bu kavramın önemi daha da artmış ve işletmelerin yer seçim konusunda en çok dikkate aldıkları unsur haline gelmiştir. Klasik dönemdeki anlamından daha geniş bir anlama kavuşan lokasyon teknolojileri, insan trafiğinin yanı sıra bu trafik içerisinde potansiyel müşteri olanların belirlenmesi, belirli bir coğrafi alan içindeki kişilerin tüketim alışkanlıklarının takip edilmesi gibi pek çok yeniliği beraberinde getirmiştir.

İlginizi çekebilir: Uzmanından Öneriler ile Rota Optimizasyonu ve Market Zincirleri İçin Önemi

Segmentasyon Nedir Nasıl Yapılır?

Hedef pazarın küçük parçalar halinde ele alınarak daha etkili pazarlama yapılması olarak tanımlanabilecek segmentasyon, son yıllarda giderek yaygın hale gelmeye başlamıştır. Pazarlama alanında müşteri segmentasyonu amacı ile kullanılan çok sayıda yöntem ve teknoloji vardır. Bu amaçla kullanılan teknolojiler arasında CBS olarak ta adlandırılan coğrafi bilgi sistemleri önemli bir yere sahiptir. İşletmelerin kullanabilecekleri şekilde yeryüzü şekillerini derleyen bu sistemler, segmentasyon işleminin belirli alanlar dahilinde yapılmasına olanak tanır. Bunun yanı sıra lokasyon analizi de sıklıkla kullanılan bir yöntemdir. Belirli bir lokasyon üzerinde bulunan insanların analiz edilmesi ve işletmenin hedef kitlesi olmaya ne kadar mümkün olduklarının değerlendirilmesi şeklinde tanımlanabilecek bu yöntem, daha farklı pek çok avantajı işletmeler için sunmaktadır.

İlginizi çekebilir: Coğrafi Bilgi Sistemi ve Sağlık Sektöründeki Önemi

Segmentasyon Çeşitleri

Ulaşılmak istenilen hedefe göre, müşteri segmentasyonu belirli kategorilere ayrılmaktadır. Segmentasyon çeşitlerinden bazılarını şu şekilde sıralamak mümkündür:

1- Demografik Segmentasyon

Bu segmentasyon çeşidinde, aynı demografik özelliklere sahip olan bireylerin, tüketim alışkanlıkları ve talepleri konusunda da aynı davranışları sergileyeceği varsayılmaktadır. Potansiyel müşteriler yaş, eğitim durumu, etnik kimlikleri ve sosyal konumları gibi demografik özellikleri çerçevesinde, segmentasyon işlemi gerçekleştirilir.

2- Psikografik Segmentasyon

Psikografik segmentasyon yönteminde bireylerin sahip oldukları tüketim alışkanlıkları ön plana çıkarılır. Ayrıca hedef kitlenin sahip olduğu değerler ve yaşam tarzları da psikografik segmentasyonun çalışma alanı içerisindedir. Hedef pazarda bulunan bireyler bu yönleri ile ele alınırken, genellikle geçmiş müşterilerin verilerinden yararlanılmaktadır.

3- Mağaza Segmentasyonu

Bu segmentasyon türü daha çok zincir mağazalar ve marketler tarafından kullanılan bir yöntemdir. Mağaza segmentasyonu, belirli bir mağazanın müşterisi olan ya da müşteri olma potansiyeline sahip olan kişilere göre segmente edilmesidir. Mağazada en sık sergilenen tüketim davranışları bu konuda önemli bir parametredir.

4- Konum Tabanlı Segmentasyon

Konuma dayalı olarak yapılan segmentasyon işleminde, diğer segmentasyon çeşitlerine ek olarak CBS sistemleri de devreye sokulmaktadır. Pazarın belirli değerler göz önünde bulundurularak bölümlendirilmesine yarar.

İlginizi çekebilir: Lokasyon Teknolojisi Nedir? Kobiler Lokasyon Teknolojilerinden Nasıl Faydalanabilir?

İşletmelerde Segmentasyon Analizinin Önemi

Bir işletme için başarıya ulaşmanın temel yollarından biri, müşterilerini ve hedef kitlesini tanıyarak onların taleplerine göre hizmet sağlamasıdır. Müşteriler, bir işletmede kendi istedikleri özelliklere sahip olan ürün ve hizmetleri kolayca bulabiliyorlarsa, farklı bir işletmeye yönlenme ihtimalleri zayıflar. Segmentasyon, hedef kitlenin işletme tarafından çok yönlü olarak tanınabilmesine olanak tanır. Bu sayede hedef kitlenin daha küçük gruplar halinde ele alınabilmesi ve her grubun talebine yönelik ürün ya da hizmetin sağlanması mümkün hale gelir. Bu yöntem, kitlesel pazarlama yöntemleri ile kıyaslandığı zaman pek çok yönden daha avantajlıdır. Her şeyden önce daha uygun maliyetler sunması, müşteri segmentasyonu işleminin başlıca tercih sebebidir. Bunun yanında pazarlama için harcanan maliyete karşın elde edilen kazanç konusunda da segmente etme işlemi daha verimlidir. Segmentasyon sürecinin profesyonel bir şekilde idare edilmesi, işletmenin uzun vadeli hedeflerine ulaşması bakımından gerekli olan itici gücü sağlamaktadır.

Doğru Hedef Kitle Seçimi ve Başarılı Pazarlama

Bilgi ve iletişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler, pazarlama alanında da büyük değişimlerin yaşanmasına neden olmuştur. Geleneksel dönemde televizyon ya da radyo gibi kitle iletişim araçları ile yapılan kitle pazarlama, günümüzde birey ve grup odaklı pazarlamaya dönüşmüştür. Bu yeni pazarlama pratiklerini mümkün kılan temel olgu ise lokasyon analitiği teknolojisidir. Belirli bir bölgede ya da şehirde yaşayan bireylere ait bilgileri toplayan ve farklı çıkarlara göre bunları analiz eden akıllı lokasyon teknolojileri, hedef kitlenin segmente edilmesini kolaylaştırmaktadır. Benzer özelliklerine göre sınıflandırılan hedef kitle mensuplarına, dijital araçlar ile başarı oranı daha yüksek pazarlama mesajları gönderilmektedir. Müşteri segmentasyonu bir yandan hedef kitleyi ilgi alanlarına girmeyen ürünlerle meşgul etmeme gibi bir yarar sağlarken, öte yandan işletmelerin başarı oranlarını arttırmakta ve pazarlama maliyetlerinin minimize edilmesine de imkân tanımaktadır.

İsabetli Yatırım Stratejisi Belirleme

Yatırımcıların yeni bir işletme açma konusunda karar vermeden önce yapmış oldukları pek çok analiz bulunmaktadır. Yatırım stratejisi belirleme noktasında da müşteri segmentasyonu önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Zira işletmenin açılacağı bölgede, sunulacak ürün ve hizmetlere ilginin ne düzeyde olduğunun bilinmesi, işletme başarısını doğrudan etkileyecektir. Yatırım yapılacak lokasyonun doğru tespit edilmesi amorti süresini kısaltacağı gibi, işletmenin uzun vadeli planlarına daha kısa sürede ulaşmasını da sağlayacaktır. Bu yüzden de işletme açmak için karar vermeden önce lokasyonun sunduğu tüm olanaklardan en iyi şekilde yararlanılmalıdır. Aksi halde maddi zarara uğramak, zaman kaybetmek ya da kâra geçebilmek için uzun süre beklemek gerekebilmektedir.