Uzaktan algılama, fiziksel nesneler arasındaki konumsal, spektral ve zamansal ilişkilerin belirlenmesini sağlar. Nesnelerle temas etmeden uydu veya uçaklar üzerindeki sensörler aracılığıyla yeryüzü ölçümü yaparak veriye ulaşmamıza yardımcı olur.

Tarım, orman, çevre, su yönetimi, savunma, istihbarat, madencilik, afet yönetimi, yeraltı ve yerüstü kaynakların yönetimi, kentsel planlama ve mekana dayalı mühendislik ve araştırma projelerinde kullanılabilir. 

Uzaktan algılama nedir?

Uzaktan algılamada radar dalgaları kullanılır ve bu dalgaların boyları (mikro dalgalar) 1 santimetre ile 1 metre arasında değişkenlik gösterir. Uzaktan algılama sistemlerinde; yeryüzüne dalgalar halinde ışınlar gönderilir ve ışınların geri geldiklerindeki şiddetleri ve dalgaların seyahat süreleri kaydedilir. Böylece yeryüzünün yüksekliği ile dalganın çarptığı objenin özellikleri hakkında bilgiye ulaşabiliriz.

Uzaktan algılama teknolojileri, mekânsal bilgi elde etmemize ve elde edilen verilerin yönetilmesini sağlar. Böylece karmaşık projeler bile hızlı ve güvenilir veriye dayanarak düşük maliyetle uygulanabilir. 

Türkiye’de ve dünyada, uzaktan algılamadan da yararlanan coğrafi bilgi sistemleri yoğun olarak kullanılıyor. Gelişen yardımcı teknolojiler ile birlikte, uzaktan algılamanın da desteğiyle veri analitiği sektörü hızla gelişmeye devam ediyor. 

Uzaktan algılama nasıl uygulanır?

Uzaktan Algılama üç farklı platform tekniği kullanılarak yapılabilir. Bunlardan ilki olan Yer Platformları, çok ayrıntı gerektiren çalışmalarda kullanılır. Yer Platformlarının görüntü aldıkları alan oldukça küçük olmakla beraber mekansal çözünürlüğü yüksektir. 

Diğer  platform ise Hava Platformlarıdır ve bu sistemler uçaklara monte edilen hava sensörlerinden oluşur. Son olarak Uzay Platformlarında, uçak sistemlerine monte edilen sensörler aracılığıyla veri elde edilir. 

Uzaktan Algılama sistemlerini kullanılan enerjiye göre de sınıflandırabiliriz. Bunlar aktif veya pasif enerji sistemleri olabilirler. Pasif Enerji Sistemleri, güneş enerjisini kullanır ve Uzaktan Algılama için herhangi bir enerji üretmez. Aktif Enerji Sistemleri, kendi enerjilerini üretirler ve yansıttıkları enerjinin geriye dönüşünü toplayarak görüntü elde ederler.

Görüntü elde etmek için her uzaktan algılama sisteminde bulunan temel aşamaları inceleyelim. İlk olarak, enerji kaynağı en temel elemandır ve bilgi toplanacak objelere gönderilmek üzere elektromanyetik enerji sağlayan da enerji kaynağıdır. 

Kaynaktan çıkan enerji yeryüzündeki objelere ve geri yansıyarak sensörlere ulaşır, bu sırada atmosferle devamlı etkileşim içindedir. Elektromanyetik enerjinin yeryüzündeki objelerle girdiği etkileşim ve geri yansıması sonucu elde edilen bilgiler bize objelerin yapısı hakkında bilgi sağlar. 

Sensörler yeryüzündeki objelerden geri yansıyan elektromanyetik enerjiyi kaydeder. Kaydedilen veriler bir yer istasyonuna işlenmek ve görüntüye dönüştürülmek üzere gönderilir. Elde edilen görüntüler görüntü analiz yazılımları ile analiz edilir ve yorumlanır. Böylece anlamlı bilgiye dönüştürülebilir.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: Mobil Veri Toplama ve Analizinin Lokasyon Analitiğine 6 Katkısı

uzaktan algılama

Kullanım alanlarına göre uzaktan algılama

Uzaktan Algılama yöntemi ile elde edilen veriler; haritacılık, tarım, jeoloji, hidroloji, doğal kaynak, arazi örtüsü tespiti, çevre, ormancılık, şehircilik faaliyetleri ve arazi yönetim planları hazırlanması için kullanılır. 

Haritacılık: Öncelikli bir kullanım alanı olarak haritacılıkta uzaktan algılamadan sayısal arazi modellerinin üretilmesi, yeryüzü deformasyonlarının izlenmesi, topoğrafik harita üretiminde yararlanılır. 

Hidroloji: Uzaktan algılama, hidrolojik çalışmalar kapsamında kullanılarak su kaynakları yönetimi, su kalitesinin belirlenmesi, deniz göl ve akarsudaki kirliliğin incelenmesi, buzulların erimesi ve buzul hareketlerinin gözlenmesi, kıyı çizgisindeki değişimlerin izlenmesi, organik ve inorganik atıklar ile sanayi bölgesi atıklarının çevresel etkilerinin izlenmesi ve önlemlerin alınması gibi birçok çalışmaya destek verir.

Tarım: Uzaktan algılamanın etkin olarak kullanıldığı çalışma alanlarından bir diğeri tarımsal uygulamalardır. Uzaktan algılanmış görüntüler yardımıyla farklı özellikteki bitki türlerinin sınıflandırılması, bitki gelişiminin izlenmesi, ürünlere ait rekolte tahminlerinin yapılması, toprak türünün ve toprak nemliliğinin belirlenmesi başta olmak üzere birçok tarımsal çalışma başarıyla gerçekleştirilebilir. Ürün veriminin tahmini ileri planlamalar ve geleceğe dönük tarımsal politikalar için son derece önemlidir.

Jeoloji: Jeolojik çalışmalar uzaktan algılama teknolojisinin yoğunlukla kullanıldığı alanlardan biridir. Böylelikle; yapı araştırmaları, ay ve çizgisellik ve kırıkların tanımlanması, jeotermal araştırmalar, deprem araştırmaları, volkanik araştırma çalışmaları ve izleme, petrol aramaları, kayaç türlerinin tespiti, petrol sızıntılarının tespiti yapılır.

Çevre: Çevresel kapsamda başvurulan uzaktan algılama yöntemleri sayesinde ekolojik gelişmelerin sürekli ve geniş ölçekte izlenmesi, arazi örtüsü veya kullanımının haritalanması, akarsu, deniz ve göl su kirliliklerinin belirlenmesi, kıyı alanlarındaki değişimlerin izlenmesi, sanayi alanları ve çevresindeki değişimlerin izlenmesi ve orman alanlarındaki değişimin izlenmesi çalışmaları yapılır.

Ormancılık: Ormancılık alanında başvurulan uzaktan algılama teknolojisi ile orman türlerinin haritalanması yapılır, ağaç hastalıkları izlenir, ormansızlaşma ve çölleşme izlenir, kereste üretimi tahmini ve planlaması yapılır, orman yangınları izlenir.

Şehircilik: Son olarak uzaktan algılama şehircilik faaliyetleri için kullanılır. Kentsel arazi kullanımının detaylı olarak belirlenmesi karar vericiler, araştırmacılar ve iş dünyası açısından önemlidir. Sanayileşme ve hızlı kentleşme temel ekosistem, küresel çeşitlilik ve bölgesel iklim değişiklikleri gibi birçok çevresel değeri olumsuz etkiliyor. Uydu görüntüleri kullanılarak kentsel gelişimin izlenmesi uzaktan algılama teknolojilerinin en yoğun uygulama alanlarından birisidir. 

Uzaktan algılama, farklı kamu ve özel kuruluşlar tarafından yoğun olarak kullanılır. Özellikle lokasyon analitiği ile birlikte anlamlı veri oluşturma sürecine önemli katkıda bulunur. Uzaktan algılama ve lokasyon analitiği ile projelerinizi geliştirmek ve uygulamak için bizimle iletişime geçebilirsiniz